تابلو برق چیست؟
در گذشته که استفاده از تابلو برق رواج نداشت ، مشکلاتی چون اتصال کوتاه باعث اسیب جانی و مالی به کاربران میشد.چراکه تجهیزات برق در دسترس همه بود و محافظی نداشت.از طرفی رطوبت و گرد و غبار باعث آسیب به تجهیزات برق ساختمان می شد.اما امروزه با وجود تابلو برق ایمنی و راحتی کار برای کاربران فراهم شده است.
در سیستم کنترل الکتریکی ، کلیه قطعات از جمله فیوز ، سیم کشی ، کنترل کننده ها ، کنتاکتور ، سوئیچ ، نمایشگر و … درون یک محفظه فلزی یا غیر فلزی قرار میگیرد تا در برابر گرد و غبار ، رطوبت ، سرما و گرما و… محافظت شوند. این قطعات در کنارهم تشکیل یک برد الکتریکی یا تابلو برق داده تا کار نظارت بر سیستم الکتریکی ساختمان فراهم شود. تابلو برق علاوه بر حفاظت از تجهیزات ، کار انتقال و توزیع صحیح برق را نیز انجام میدهد. از مزایای تابلو برق از قبیل تابلو برق صنعتی ، تابلو برق سه فاز ، تابلو برق خانگی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- برنامه ریزی در جهت توزیع برق وکاهش مصرف انرژی و بهبود کارایی
- نظارت بر سیستم الکترونیکی
- تشخیص عیوب از طریق نظارت بر پاور و …
- جلوگیری از خطرات احتمالی آتش سوزی برق و …
باتوجه به موارد گفته شده ، بطور کلی خرید تابلو برق و نصب در محل ، یک بخش مهم و ضروری در یک سیستم الکتریکی ست.
اجزا تابلو برق:
بدنه تابلو برق ها معمولا از جنس فولاد ضد زنگ یا آلومینوم و بسته به کاربرد آن ، با یک یا دو درب ساخته میشود.همچنین محفظه ها دارای رتبه بندی ایمنی هستند تا کاربران بتوانند ویژگی های آن تابلو برق را مشاهده کند. این رتبه بندی توسط شرکت سازنده و از طریق یک لیبل روی محفظه دستگاه نصب میگردد. مواردی چون مقاومت در برابر اب ، مقاومت در برابر گرد و غبار ، درجه ضد انفجار ، درجه امنیتی در شرایط خطرناک و …. در لیبل می بایست ذکر شود.
درون محفظه تابلو برق ، یک ورق فلزی بنام پانل قرار میگیرد تا کانالهای سیم ، ریل ، فیوز و … برروی آن سوار گردد.کانال های سیم کشی علاوه بر مسیریابی و سازماندهی سیم ها ، به کنترل نویز بین دستگاههای داخل جعبه کمک میکند. بطور کلی تابلو برق 8 قطعه اصلی دارد که عملکرد اصلی دستگاه را تعریف و سازماندهی میکنند.
قطعات اصلی تابلو برق:
کلیدهای مدار اصلی: بین 120 ولت تا 480 ولت در اکثر کاربردهای صنعتی.
برقگیر: محافظت از برخورد صاعقه یا نوسانات برق. شهری و از آسیب رساندن به اجزای الکتریکی داخل پنل به دلیل ولتاژ اضافی
- بلوک های ترمینال: جهت سازماندهی . نوزیع سیم های درون تابلو برق.
- کنترل کننده منطقی قابل برنامه ریزی (PLC): وظیفه اصلی آن نظارت و کنترل فرایندهای مکانیکی می باشد.
- رله و کنتاکتور: رله ها از متداولترین انواع کلیدها در تابلو برق می باشد . چرا که با عملکرد دستی از قابلیت حفاظت اضافه جریان نیز برخوردار می باشد . رله های حرارتی دارای سیستم کنترل از راه دور یا اتوماتیکی نیستند . رله های خرارتی دارای تیغه های خساس به اضافه جریان هستند که در اثر افزایش جریان الکتریکی داغ شده و با علکرد مکانیکی باعث قطع جریان برق میشوند .
کنتاکتورها نوعی کلیدهای تحت فرمان هستند . این کلیدها به شکل دستی و به روش مستقیم کار نمیکنند . بلکه از طریق سیگنال الکتریکی در طراحی مدار فرمان تابلو برق ها کار می کنند . انواع کنتاکتورها از بهترین کلیدها برای طراحی مدارات اتوماتیک و یا کنترل از راه دور هستند .
- سوئیچ های شبکه: برای تشکیل شبکه و اتصال چندین دستگاه به یکدیگر نیازمند به ایجاد راه ارتباطی می باشد که این راه ارتباطی یا پل ارتباطی را سوئیج شبکه ایجاد می کند . سوئیچ شبکه سخت افزاری است که سایر تجهیزات مانند سرور ، دوربینهای مدار بسته ، کامپیوترها و . . . را برای دریافت و ارسال داده به شبکه متصل میکند .
- HMI: مخفف عبارت Human Machine Interface است و به معنای ارتباط بین انسان و ماشین می باشد . از آن برای مانیتور کردن و مشاهده و تنظیم پارامترهای دستگاههای صنعتی مثل plc و اینورتر و . . . استفاده میشود . HMI در واقع یک مانیتور LCD است که میتوان آن را برنامه ریزی نمود و همچنین به کمک آن میتوان پارامترهای مختلف را تغییر داد و سیستم را کنترل نمود .
انواع تابلو برق:
تابلو برق ها را میتوان از چند جهت بررسی کرد. به عنوان مثال از نظر نوع ایستایی ، از نظر کاربرد ، از نظر ولتاژ و از نظر ساختار. به دلیل حساسیت تابلو برق و سازگاری بهتر آن با محیط ، بهتر است تابلو برق متناسب با سازمان شما و توسط متخصصین این امر تولید گردد.
در زیر بصورت مختصر دسته بندی های یک تابلو برق را بررسی میکنیم:
تابلو برق ایستاده یا چند منظوره :
این تابلو برق ها ظاهر ایستاده دارند و روی زمین قرار میگیرند. چون کلیه تجهیزات کنترل قدرت درون آن ها قابل نصب می باشد به آن ها تابلو برق های چند منظوره یا Multi-purpose نیز میگویند.
این تابلو ها مناسب موتور خانه ها هستند . ساختار این تابلوها به نوعی است که با اسکلت نگدارنده از جنس اهن و به فرم نبشی ، پروفیل و یا سه پری ساخته شده و پوشش آن معمولا از ورق 2 میل یا بیشتر و به وسیله پیچ و مهره به اسکلت ساخته میشوند .
تابلو برق های دیواری یا Wall Mounting :
تابلو برق های دیواری همانطور که از اسم آن مشخص است در دیوار و به دو صورت تابلو برق روکار و توکار قرار می گیرند.
این تابلو مناسب سیستم های الکتریکی خانگی و صنعتی است . معمولا تابلوهای دیواری جهت محافظت از کلیدها و ترمینالها ؛ سیستمهای مخابراتی و شبکه ؛ سیستمهای کنترل و برق صنعتی ؛ تجهیزات امنیتی ضد آب و هوا و محافظت از تجهیزات حساس الکتریکی یا سخت افزاری استفاده میشوند .
تابلو برق های Rack یا قفسه بندی شده:
تابلو برق های رک بصورت شبکه بندی و قفسه بندی شده هستند. و بیشتر برای نصب محفظه های کنترل و مخابراتی مورد استفاده قرار میگیرند. اگر درب محفظه آن شیشه ای و قابل روئت باشد به آن تابلو برق Swing نیز میگویند.
تابلو برق های کنترل موتور یا Motor Control Center
این تابلو برق ها به صورت کشویی و بیشتر برای کنترل موتور ساخته می شوند و به همین دلیل بسیار گران قیمت هستند.
تابلو برق های مرکز قدرت یا Power Center
این تابلو ها برای تابلو های کنترل قدرت استفاده میشود و چندین تابلوی کنترل را تغذیه میکند.به همین دلیل به آنها تابلوی توزیع نیز میگویند.ورودی تابلو برق های جمع آوری و توزیع معمولا برق شبکه بوده و خروچی آن مصرف کننده می باشد.
تابلو برق های مدولار
تابلو برق های مدولار نوع پیشرفته تابلو برقهای فیکس ایستاده است . هر فیدر به شکل یک مدول در تابلو تابلو نصب شده و به وسیله یک صفحه فلزی از فیدر بالایی و فیدر پایینی خود جدا می شوند و از لحاظ دسترسی به سر کابل به دو نوع کلی : دسترسی از پشت و دسترسی از جلو تقسیم میشوند
تابلو برق کنترل
تابلو برق صنعتی
تابلو برق اصلاح ضریب قدرت
تابلو برق فشار ضعیف
تابلو برقهای فشار ضعیف یا LV به تابلوهای نسبت داده میشود که قطعات درون تابلو سطح ولتاژ قابل تحمل آنها حداکثر 1000 ولت میباشد
تابلو برق فشار متوسط
تابلو برقهای فشار متوسط یا MV به تابلوهای نسبت داده میشوند که قطعات درون تابلو سطح ولتاژ بین 1000 ولت تا 36000 ولت را تحمل میکنند .
تابلو برق فشار قوی Hv
قطعات این تابلو ها سطخ ولتاژ بالای 36000 ولت را تحمل میکنند و بیشتر مورد نیاز کارخانه جات صنعتی و پالایشگاهها و محیطهای که برق فشار قوی لازم دارند استفاده میشوند .
تابلو برق ریتال
تابلو برق های طرح ریتال از جمله پرکاربردترین تابلو برق ها هستند. این تابلو برق ها به فضای خیلی زیادی برای نصب نیاز ندارند. این تابلو برق ها بیشتر برای مکان های پرمصرفی مانند کارخانه های بزرگ، متروها، نیروگاه ها، پست های برق و … مورد استفاده قرار می گیرند.
کاربرد های تابلو برق
در صنعت ساختمان
در ساختمان ها تابلوهای برق برای تابلو برق اصلی ساختمان یا تابلو کنتور ؛ تابلو برق خانگی مشاعات ؛ تابلو برق واحدها ؛ تابلو برق آسانسور و تابلو برقهای UPS استفاده میشوند . جنس این تابلو برقها عمدتا از ورق آهن با رنگ الکترو استاتیک میباشند .
تابلو برق در کارخانجات
در کارخانه جات به دلیل مصرف بالای دستگاهای صنعتی از نظر شدت جریان و ولتاژ نیازمند عمر و دوام قابل قبولی بوده و تابلو برقها با طراخی عمومی مورد استفاده ندارد . در کارخانه جات با توجه به نوع دستگاه تابلو برق طراحی می گردد .
تابلو برق در پتروشیمی ها
در صنعت پتروشیمی به دلیل خاصیت خورندگی و وجود مواد و بخارات اسیدی ار تابلوهای فلزی استفاده نمیشود و بیشتر از تابلوهای با جنس پلی اتیلن و ضد خورندگی استفاده میگردد
تابلو برق در صنایع غذایی
جنس تابلو های برق در صنعت مواد غذایی از استیل و یا پلی اتیلن به دلیل خاصیت ضد زنگ بودن و همچنین مجاورت در کنار مواد غذایی میباشد و بیشتر برای کنترل پنل دستگاهها استفاده میگردد .
تابلو برق در تاسیسات
تابلو برق در تاسیسات تمامی صتایع ، کارخانه جات ؛ منازل و . . . وجود دارد و میتوان گفت تابلو برق ستون فقرات سیستم الکتریکی هر تاسیساتی میباشد . وجود تابلو برق در موفقیت کسب و کارها و نیز ضامن موفقیت کسب و کارها میشوند . زیرا ایمنی تجهیزات , تاسیسات و ماشین آلات را فراهم می کند .
تابلو برق در تجهیزات یو پی اس
بهترین تابلو برق کدام است؟
همانطور که گفته شد طراحی یک تابلوی برق سفارشی به پیچیدگی سیستمی که قرار است در ان مستقر شود بستگی دارد. میتواند یک تابلو برق رله ای ساده یا یک سیستم پیچیده plc باشد.
جهت دریافت مشاوره رایگان و ساخت تابلو برق در شیراز ، بوشهر و هرمزگان ، میتوانید با کارشناسان بخش تولید شرکت پیشرو الکتریک فردا تماس حاصل فرمایید.
0 نظر